بواسیر را به دو دسته داخلی و خارجی تقسیم کرده اند. این تقسیم بندی براساس موقعیت و منشاء ایجاد آن می باشد. بواسیر داخلی متورم شدن رگ های درون کانال مقعدی می باشد و بواسیر خارجی در اطراف دهانه مقعد ایجاد می گردد. ممکن است هر دو حالت همزمان تشکیل شوند.
بواسیر یا هموروئید چیست ؟
بواسیر سیاهرگ های آماس کرده هستند که در بخش انتهایی راست روده و مقعد ایجاد می شوند. گاهی دیواره این رگ های خونی انقدر نازک می شود که متورم شده و به ویژه در زمان دفع، دچار خارش میگردند. دلیل عمده خونریزی راست روده هستند، به ندرت خطرناکند و معمولا در چند هفته از بین میروند. اما برای اطمینان حتما به پزشک خود مراجعه نمایید. همچنین برای درمان بواسیر هایی که از بین نمیروند و یا دردناک هستند می بایست به پزشک مراجعه کرد.
علائم هموروئید
- احساس ناراحتی، خارش و یا درد در ناحیه مقعد
- خونریزی به هنگام دفع مدفوع
- وجود برآمدگی هایی در ناحیه مقعد
زمان مناسب برای مراجعه به پزشک
حتی اگر فکر میکنید که خونریزی به خاطر بواسیر است (بواسیر خونی) حتما به پزشک خود مراجعه کنید. چرا که این اتفاق می تواند دلایل دیگری مانند پولیپ روده بزرگ، کولیتیس ( آماس روده بزرگ )، التهاب مزمن بخش زیرین روده کوچک و تمام روده بزرگ، دیورتیکول و یا سرطان داشته باشد.
شقاق مقعدی همچنین دردناک بوده و باعث خونریزی میشود ، از همین رو بهتر است که هرچه سریعتر برای تشخیص درست و درمان به پزشک مراجعه نمایید. پزشک ناحیه مقعد را مشاهده کرده و با انگشت و یا وسایل مخصوص، داخل آن را معاینه می کند. آنوسکوپ یک وسیله میان تهی و دارای چراغ قوه است که به پزشک کمک میکند تا بخش پایینی راست روده را مشاهده کند.
پروکتوسکوپ نیز همانند آناسکوپ عمل میکند با این تفاوت که به پزشک اجازه میدهد تا بخش بیشتری از راست روده را مشاهده کند. برای تشخیص بواسیر های داخلی و یا مشکلات دیگری که منجر به خونریزی می شوند به روش های دیگری نیز نیاز است. سیگموئیدوسکوپ بخش پایینی روده بزرگ و کولونسکوپ تمام روده بزرگ را نمایش میدهد. هر دو دارای یک لوله انعطاف پذیر و چراغ دار هستند که وارد راست روده می شود. هم چنین عکس رادیوگراف نیز نمایی کلی از داخل روده بزرگ به ما می دهد.
بواسیر داخلی و خارجی
انواع بواسیر (هموروئید) داخلی درجه یک تا چهار
درجه بندی هموروئید براساس میزان بیرون زدگی آن از کانال مقعد انجام می شود. هرقدر این بیرون زدگی بیشتر باشد درجه ی آن نیز بالاتر است. اینکه هموروئید در چه سطحی قرار دارد بسیار حائز اهمیت است. پزشک براساس درجه هموروئید می تواند برای انتخاب شیوه درمان تصمیم بگیرد. در ادامه می توانید تصاویر مربوط به درجات هموروئید را مشاهده نمایید.
تصویر بالا بواسیر داخلی درجه یک می باشد که به هنگام تحرکات روده به درون کانال مقعدی صعود میکند.
تصویر فوق بواسیر داخلی درجه دو است که به هنگام حرکات روده از مقعد خارج می شود و سپس دوباره به داخل باز می گردد.
تصویر بالا نیز بواسیر درجه سه و چهار را نشان می دهد. بواسیر درجه سه به هنگام حرکات روده از مقعد خارج می شود و می بایست با انگشت به داخل برگردانده شود . بواسیر داخلی درجه چهار به طور کلی از سوراخ مقعد بیرون است.
بواسیرهای خارجی در زیر پوست و اطراف ناحیه مقعد قرار دارند و به دلیل وجود اعصاب زیاد در این ناحیه علاوه بر خونریزی دردناک هم هستند.
گاهی بواسیرهای متورم بزرگتر شده و از اسفنکتر مقعدی بیرون میزنند. در این حالت ممکن است بتوان آنها را به شکل برآمدگی های پر از آب صورتی مشاهده کرد و به هنگام دفع دردناکتر میشوند.
بواسیرها معمولا به داخل باز میگردند در غیر این صورت حتی میتوان آن ها را به آرامی به داخل فشار داد.
در بواسیر خارجی ممکن است لخته خون ایجاد شده و رنگ آن به بنفش یا آبی تغییر پیدا کند که به آن ترومبوز گفته می شود. این مسئله برای فرد بیمار بسیار دردناک بوده و ممکن است احساس خارش شدید به همراه داشته باشد. حتی پس از رفع لخته، مکن است کمی پوست اضافه باقی بماند اما باز هم احساس خارش وجود دارد.
علل
می توان گفت که علت ابتلا به هموروئید ارثی است و افردی که سابقه این عارضه در خانواده آنها دیده شده باشد بیشتر مستعد این بیماری هستند.
فشار زیاد به ناحیه پایینی راست روده به دلیل چاقی یا بارداری و یا بلند کردن یا هل دادن اجرام سنگین به هنگام فعالیت های روده ممکن است بر جریان خون این قسمت تاثیر گذاشته و منجر به تورم رگ ها شود. احتمال بروز این مشکل در افرادی که مدت زیادی می نشینند یا می ایستند بیشتر است.
همچنین بوست یا اسهال مزمن میتواند منجر به این عارضه گردد. عطسه، سرفه و استفراغ ممکن است باعث حاد تر شدن شرایط گردند.
فشار زیاد به ناحیه پایینی راست روده به دلیل چاقی یا بارداری و یا بلند کردن یا هل دادن اجرام سنگین به هنگام فعالیت های روده ممکن است بر جریان خون این قسمت تاثیر گذاشته و منجر به تورم رگ ها شود. احتمال بروز این مشکل در افرادی که مدت زیادی می نشینند یا می ایستند بیشتر است.
همچنین بوست یا اسهال مزمن میتواند منجر به این عارضه گردد. عطسه، سرفه و استفراغ ممکن است باعث حاد تر شدن شرایط گردند.
پیشگیری
برای پیشگیری از ابتلا به بواسیر راه های زیادی وجود دارد. بهتر است از استرس دور بمانید. این مسئله با تاثیر مخربی که بر دستگاه گوارش برجا می گذارد زمینه ابتلا به یبوست و به دنبال آن هموروئید را ایجاد می کند. هم چنین توصیه می کنیم از نگه داشتن مدفوع خود اجتناب کنید. موارد زیر به شما کمک می کند تا بتوانید از این بیماری در امان بمانید.
فیبر مصرف کنید: بهترین منبع فیبر سبزیجات، میوه ها، جو، آجیل، دانه و حبوبات هستند.
آب بنوشید: از سفت شدن مدفوع جلوگیری میکند. میوه ها و سبزیجاتی که فیبر دارند نیز دارای آب هستند.
ورزش کنید: پیاده روی به مدت نیم ساعت در روز به جریان خون و حرکات روده کمک میکند.
آب بنوشید: از سفت شدن مدفوع جلوگیری میکند. میوه ها و سبزیجاتی که فیبر دارند نیز دارای آب هستند.
ورزش کنید: پیاده روی به مدت نیم ساعت در روز به جریان خون و حرکات روده کمک میکند.