شقاق (فیشر) ترک و یا زخمی است که در مقعد ایجاد می شود. این ترک بسیار دردناک است و اغلب با خون ریزی همراه است. علت ایجاد این بیماری در افراد، متفاوت می باشد. اما به طور ثابت در اکثر بیماران این مشکل با تغییرات اجابت مزاج از قبیل یبوست و اسهال ایجاد می شود. در برخی از موارد گفته می شود که فیشر در اثر کاهش خون رسانی به ناحیه پشت مقعد ایجاد می شود چرا که این شقاق در ناحیه ی خلفی مقعد بیشتر بروز می کند. از نظر میزان شیوع میان مردان و زنان نیز، می توان گفت به طور یکسان است، اما به نسبت در افراد بالغ بیشتر مشاهده می گردد.
انواع شقاق
نشانه های بیماری شقاق یا فیشر
پیشگیری از ابتلا به شقاق
روش های درمان شقاق
درمان شقاق با لیزر
مراقبت های پس از درمان شقاق
شقاق و درمان آن با لیزر شقاق و درمان آن با لیزر
انواع شقاق
بسته به مدت زمانی که یک فرد دچار شقاق شده است می توان آن را به دو دسته تقسیم کرد. به عبارتی چنانچه شقاق زیر دوازده هفته طول کشیده باشد، شقاق حاد نامیده می شود. اما چنانچه این مسئله بیشتر از دوازده هفته طول بکشد و باعث پارگی و عدم خون رسانی به آنودرم شود می توان به آن شقاق مزمن گفت. شقاق حاد به حالت یک خط طولی است و شقاق مزمن زخم وسیعی است که لبه های آن برجسته شده است.
نشانه های بیماری شقاق یا فیشر
احساس درد هنگام اجابت مزاج
دیدن خون پس از دفع مدفوع
خون ریزی از ناحیه مقعد
ایجاد زایده پوستی در ناحیه زخم
مصرف بی رویه ملین
پیشگیری از ابتلا به شقاق
این بیماری مانند سایر بیماری های مقعد می تواند با روش های آسانی تا حدودی کنترل شود. از آنجا که بیماری های مقعد ارتباط مستقیمی با روده و معده دارند، ایجاد ساختار مناسبی برای اجابت مزاج می تواند بسایر موثر واقع شود. رعایت سبک زندگی سالم می تواند شما را از ابتلا به فیشر در امان نگه دارد. رژیم غذایی سرشار از فیبر مصرف مایعات به مقدار لازم، داشتن تحرک و دوری از استرس می تواند شما را از یبوست و اسهال مکرر دور نگه دارد.
روش های درمان شقاق
بسته به نوع شقاق روش های درمان آن نیز متفاوت می باشد. در برخی از موارد شقاق را می توان به وسیله درمان های خانگی برطرف کرد. اگر به تازگی دچار شقاق شده اید و در مرحله حاد آن قرار دارید، با استفاده از رژیم غذایی حاوی مواد غذایی فیبردار مانند کلم، کاهو، خیار، میوه جات، خاکشیر، انجیر خشک که آب انداخته شده است و یا دارو هایی مانند پسیلیوم، شربت لاکتولوز یا شربت منیزیم می توان از ابتلا به شقاق مزمن جلوگیری به عمل آورد. هم چنین به مراجعه به پزشک و دریافت یک نسخه ی دارویی می توان این بیماری را کنترل نمود. نشستن در آب ولرم نیز می تواند کمک کند. اما اگر هیچ یک از نسخه ها جواب ندهد و دچار فیشر مزمن شده اید باید یکی از روش های عمل جراحی و یا لیزر را انتخاب نمایید. با جراحی قسمتی از اسفنکتر داخلی جدا می شود ودر نتیجه، فشار استراحت اسفنکتر کاهش یافته و زخم ترمیم می شود. با این روش در اغلب موارد فرد دچار بی اختیاری در مدفوع و گاز می شود. در ادامه با درمان فیشر به وسیله لیزر آشنا خواهید شد.آشنایی با شقاق و علائم آن آشنایی با شقاق و علائم آن
درمان شقاق با لیزر
لیزر در هر دو نوع شقاق قابل استفاده است. برای شقاق حاد از لیزرهای با توان پایین استفاده می شود. هفته ای ۲ تا ۳ جلسه و در مجموع تا ۱۲ جلسه این کار می تواند ادامه داشته باشد. برای درمان شقاق پیشرفته یا مزمن از لیزرهای با توان بالا استفاده می شود. با این روش زخم شقاق و زایده پوستی آن برداشته می شود و عمل اسفنکتروتومی انجام می شود. از مزایای استفاده از لیزر در این عمل این است که برخلاف جراحی، هنگام عمل به بافت اطراف صدمه نمی زند و فرد دچار بی اختیاری در دفع مدفوع نمی شود. چنانچه فرد بیمار دچار سایر بیماری های مقعد باشد به طور همزمان می توان آن را درمان کرد. احتمال ابتلا به بیماری های ویروسی در این روش به صفر می رسد. عمل به صورت سرپایی می باشد و فرد پس از استراحت کوتاهی به زندگی طبیعی خود بازمی گردد. از سایر مزایای این روش عدم نیاز به بیهوشی است. هم چنین نسبت به جراحی باز، پس از عمل درد کمتری احساس می شود.
مراقبت های پس از درمان شقاق
پس از درمان فیشر ممکن است تا چند روز درد خفیفی احساس شود. نرم نگه داشتن مدفوع و جلوگیری از اسهال مزمن از مهم ترین مسائل بعد از این عمل می باشد. باید دقت داشته باشید چنانچه از مسکن برای کاهش درد خود استفاده می کنید، مسکن مصرفی یبوست را در شما تشدید نکند. بنابراین استفاده از مسهل و یک رژیم غذایی سرشار از فیبر شرایط را برای شما بهتر خواهد کرد. در صورتی که خانم هستید، روزانه حداقل ۲۰ گرم فیبر و اگر آقا هستید روزانه حداقل ۳۰ تا ۳۵ گرم فیبر مصرف کنید.استفاده فراوان از میوه و غلات و سبزیجات عامل موثری در درمان هرچه زودتر پس از عمل شقاق می باشد.
فیشر یا شقاق ترک و یا زخمی است که در ناحیه ابتدای مقعد رخ می دهد که بسیار دردناک بوده و گاهاً با خونریزی مختصر موقع اجابت مزاج همراه است. علل ایجاد این زخم متفاوت است ولیکن در اکثر بیماران با تغییر اجابت مزاج از قبیل یبوست و یا اسهال شدید همراه است.از نظر فیزیولوژیک مشکلات کاهش خون رسانی در قسمت پشتی مقعد را مطرح کرده اند و بعضی از محققان افزایش فشار داخل کانال آنال (مقعدی) را از علل فیزیولوژیک آن می دانند. شایع ترین محل این زخم در قسمت خلفی است و از نظر بروز فیشر در بین زنان و مردان هر دو به یک اندازه شایع است به خصوص در افراد بالغ جوان شایع تر مشاهده می شود ولیکن این بیماری از نوزادان تا افراد مسن را گرفتار می کند.
روش درمان انواع فیشر (شقاق مقعد)
فیشر به دو فرم حاد و مزمن دیده می شود. فیشر حاد زمانی است که علایم طی یک ماه اخیر شروع شده است و با درد شدید مقعد به خصوص در موقع اجابت مزاج شروع شده و زخم به صورت حاد است. درمان فرم حاد فیشر به صورت مراقبتی و سرپایی است. اکثراً با تغییر عادات غذایی و مصرف فیبر و سبزیجات و تنظیم عادات اجابت مزاج و استفاده از پمادهای بی حس کننده درمان می شود.فیشر مزمن وقتی است که علایم فیشر طولانی شود و گاهاً علایم تکرار شود در این حالت فیشر مزمن می شود در این حالت اکثراً یک زائده پوستی نیز در لبه مقعد ایجاد می شود که در این صورت اکثراً نیاز به درمان شقاق با لیزر های بیشتر از قبیل جراحی دارد.
فیشر یا شقاق مقعد ترک و یا زخمی است که در ناحیه ابتدای مقعد رخ می دهد که بسیار دردناک بوده و گاهاً با خونریزی مختصر موقع اجابت مزاج همراه است. علل ایجاد این زخم متفاوت است ولیکن در اکثر بیماران با تغییر اجابت مزاج از قبیل یبوست و یا اسهال شدید همراه است که در این مورد هم تاثیر رژیم غذایی در بیماری فیشر(شقاق مقعد) مطرح می شود.فیشر به دو فرم حاد و مزمن دیده می شود. فیشر حاد زمانی است که علایم طی یک ماه اخیر شروع شده است و با درد شدید مقعد به خصوص در موقع اجابت مزاج شروع شده و زخم به صورت حاد است. درمان شقاق حاد به صورت مراقبتی درمان شقاق و سرپایی است. اکثراً با تغییر عادات غذایی و مصرف فیبر و سبزیجات و تنظیم عادات اجابت مزاج و استفاده از پمادهای بی حس کننده درمان شقاق می شود.فیشر مزمن وقتی است که علایم فیشر طولانی شود و گاهاً علایم تکرار شود در این حالت فیشر مزمن می شود در این حالت اکثراً یک زائده پوستی نیز در لبه مقعد ایجاد می شود که در این صورت اکثراً نیاز به درمان های بیشتر از قبیل جراحی دارد.درمان جراحی شقاق مقعد در بعضی افراد باعث بی اختیاری مختصری در دفع گاز می شود که تدریجا" پس از چند ماه مرتفع خواهد شد . در بعضی افراد خونریزی تداوم خواهد داشت که پس از دو هفته رفع می شود و بعضی افراد پس از عمل احتباس ادرار پیدا می کنند که پس از ۲۴ ساعت رفع می شود . مدت بستری بین یک تا دو روز است و مدت استراحت در منزل بین سه تا پنج روز می باشد.شایع ترین محل زخم مقعد در قسمت خلفی است و از نظر بروز فیشر در بین زنان و مردان هر دو به یک اندازه شایع است به خصوص در افراد بالغ جوان شایع تر مشاهده می شود ولیکن این بیماری از نوزادان تا افراد مسن را گرفتار می کند.رژیم غذایی در بیماری شقاق مقعد شقاق مقعد پس از التیام زخم مربوطه در صورت اجابت مزاج سخت به سهولت عود میکند.لذا بیمار باید پس از رفع درد و خونریزی باز هم درمان شقاق به رعایت رژیم غذایی جهت جلوگیری از یبوست توجه زیادی داشته باشد.• غذای پر فیبر مصرف کنید. مصرف نان سبوس‌دار، میوه جات و سبزیجات از قبیل کاهو، آلو، گلابی و انجیر.• مایعات به مقدار فراوان نوشیده شوند.• فعالیت بدنی داشته باشید.• غذا را با آرامش بجوید.
درد شدید به هنگام اجابت مزاج و گاهی بعد از اجابت مزاج ،وجود رگه های خون روی مدفوع و کاغذ توالت بطور کلی میزان خونریزی در شقاق کم است ( خون در مدفوع ) و سوزش و خارش از علائم بیماری درمان شقاق میباشند .علایم درمان شقاق عود کننده است یعنی ممکن است در زمانهائی هیچ علائمی دیده نشود و پس از چندی مجددا علائم ظاهر شوندعلائم بالینی برای بیماری شقاق مقعدی ( آنال فیشرز ) به وجود آمدن درد و ناراحتی خاص در ناحیه مقعد است که پس از خروج مدفوع آغاز میگردد. ( خون در مدفوع )
در درمان شقاق مقعدی حاد درد ممکن است خیلی کوتاه و کم باشد، اما ، پس از گذشت چند ساعت و یا گذشت تمام روز میتواند تبدیل به درمان شقاق مزمن مقعدی شود.